Ρινορραγία είναι η απώλεια αίματος από ένα ή περισσότερα αγγεία της μύτης.
Πρόκειται για μια αιφνίδια και συνήθως τρομακτική για τον ασθενή κατάσταση που συνήθως όμως αντιμετωπίζεται σχετικά εύκολα αν εξαιρέσουμε κάποια σοβαρότερα περιστατικά. Ονομάζεται επίσταξη όταν πρόκειται για μικρού βαθμού απώλεια αίματος.
Η ρινορραγία μπορεί να είναι πρόσθια όταν προέρχεται από αγγείο του προσθίου τμήματος του διαφράγματος (πάνω από το 90% των περιστατικών) ή οπίσθια όταν προέρχεται από το πίσω μέρος της μύτης. Η δεύτερη περίπτωση είναι συνήθως πιο περίπλοκη και απαιτεί άμεση αντιμετώπιση από τον ειδικό Ωτορινολαρυγγολόγο μιας και συνήθως παρουσιάζει μεγάλη απώλεια αίματος δεδομένης της μεγαλύτερης διάστασης των αγγείων και της δυσκολότερης πρόσβασης του ιατρού στο σημείο από το οποίο ο ασθενής αιμορραγεί.
Πρέπει να τονίσουμε ότι γενικά ή ρινορραγία αποτελεί περιστατικό που πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα από τον ΩΡΛ ειδικά αν οι χειρισμοί αντιμετώπισής της (στους οποίους θα αναφερθούμε στη συνέχεια) από τον ασθενή δεν επαρκούν.
Επιλέξαμε να μιλήσουμε για την πρόσθια ρινορραγία αφού είναι συντριπτικά συχνότερη και αποτελεί μέρος της δικής μας καθημερινότητας.
Οι αιτίες μιας ρινορραγίας είναι πραγματικά πάρα πολλές. Οι συνηθέστερες είναι μια φλεγμονή της μύτης που μπορεί να προκληθεί από οποιαδήποτε ρινίτιδα, η υπέρταση, η λήψη αντιπηκτικών φαρμάκων, ο τραυματισμός, διάφορες αιμορραγικές προδιαθέσεις κλπ.
Τι κάνει ο ασθενής σε περίπτωση ρινορραγίας?
Ο ασθενής διατηρώντας τη ψυχραιμία του πρέπει να πιέσει αμφοτερόπλευρα με τον δείκτη και τον αντίχειρα του ενός χεριού τη μύτη στο σημείο λίγο κάτω από τα μάτια, δηλαδή επάνω στο σκληρό μέρος της μύτης που αποτελείται από το ρινικό οστό. Η πίεση αυτή πρέπει να εφαρμοστεί για τουλάχιστον 2 λεπτά χωρίς διακοπές για να ελέγχει ο ασθενής αν η ρινορραγία συνεχίζεται. Ταυτόχρονα με το άλλο χέρι πρέπει να ακουμπήσει στο μέτωπο του πάγο ή γενικά κρύα επιθέματα αποφεύγοντας την άμεση επαφή με το δέρμα, κάτι που μπορεί να προκαλέσει έγκαυμα στη περιοχή. Προτείνεται η τοποθέτηση πάγου η παγοκύστης σε πλαστική σακούλα ή πετσέτα. Σχετικά με τη κλίση της κεφαλής ιδανική θεωρείται η διατήρηση κορμού και κεφαλιού σε όρθια στάση με μια μικρή κλίση του σώματος προς τα εμπρός για να μη λερωθεί ο ασθενής με αίμα. Η υπερέκταση της κεφαλής προκαλεί κατάποση του αίματος με επακόλουθο πιθανό εμετό και η υπερβολική κλίση εμπρός δυσκολεύει την αιμόσταση άρα επιμηκύνει την διάρκεια του επεισοδίου. Μια ακόμα χρήσιμη βοήθεια είναι αυτή της τοποθέτησης βαμβακιού με οξυζενέ που παρουσιάζει ήπια αιμοστατική δράση.
Σε περίπτωση που τα παραπάνω μέτρα δεν αρκούν και η ρινορραγία συνεχίζεται ο ασθενής πρέπει οπωσδήποτε να απευθυνθεί στον ειδικό Ωτορινολαρυγγολόγο ο οποίος μπορεί να πραγματοποιήσει πωματισμό (ταμπονάρισμα) με ειδικά ταμπόν σε περίπτωση μεγαλύτερης ρινορραγίας η οποία δεν είναι δυνατό να αντιμετωπιστεί άμεσα με καυτηριασμό. Σε περίπτωση ελεγχόμενης ρινορραγίας προχωρούμε σε καυτηριασμό του αγγείου που αιμορραγεί.
Στη δική μας καθημερινότητα χρησιμοποιούμε 2 τύπους καυτηριασμού : χημικό καυτηριασμό με υγρό νιτρικό άργυρο ο οποίος είναι λιγότερο επιθετικός για το βλεννογόνο της μύτης και σε καμία περίπτωση δεν είναι επώδυνος ή κλασικό καυτηριασμό με διαθερμία δηλαδή ηλεκτρικό ρεύμα όταν δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί ο χημικός.
Σε κάθε περίπτωση ο ασθενής μετά από επεισόδιο ρινορραγίας πρέπει να αποφεύγει την έκθεση στον ήλιο μιας και προκαλεί αγγειοδιαστολή και αυξάνει τη πιθανότητα νέου επεισοδίου, την έντονη άσκηση και κόπωση, την αποφυγή των αντιπηκτικών φαρμάκων (μόνο με σύμφωνη γνώμη ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΥ), τη κλίση του κεφαλιού προς τα εμπρός και τη κατανάλωση ζεστών ροφημάτων και τροφών.
Συνιστάται η χρήση αιμοστατικών αλοιφών (όχι αποσυμφορητικών) και έλεγχος της πορείας της κλινικής εικόνας μετά από μερικές ημέρες.